กลอนธรรมะ กลอนคติชีวิต กลอนคติเตือนใจ กลอนคติสอนใจ กลอนสุภาษิต บทความจรรโลงใจ

ผลงานของชายคนหนึ่งซึ่งนอกจากตามหลักสูตรของโรงเรียนแล้ว ต้องเรียนรู้ศึกษาหาความรู้เอง ทั้งหลักธรรมและการประพันธ์ ชอบคิด-วิเคราะห์-สรุปบทเรียนใหม่เป็นประจำ แล้วบันทึกไว้เป็นบทกวีเพราะมิเช่นนั้นจะลืมบทเรียนเก่า คิดว่าน่าจะมีประโยชน์กับคนอื่นบ้าง จึงโพสต์สู่สื่อสาธารณะ

ยินดีต้อนรับ อาคันตุกะ ทุกท่าน

สมัคร Blogger.com ตั้งแต่ยังเป็นเว็ปอิสระ ต้องสร้างรหัสผ่าน แต่ตอนนั้นเพิ่งหัดใช้คอมพิวเตอร์จึงทำผิดพลาดตอนสร้างรหัส ทำให้บล็อก avijjabhikkhu เข้าไม่ได้ ต้องสร้างบล็อกใหม่ใช้ชื่อใหม่ จากคำว่า bhikkhu เป็น pikkhu แทน

ด้วยข้อจำกัดด้านเวลา-ข้อมูล-สติปัญญา-ความรู้ความสามารถ-ความรีบเร่ง ทำให้เกิดความผิดพลาดได้ ผู้เขียนขออภัยเป็นอย่างยิ่ง และขอขอบคุณสำหรับคำแนะนำเพื่อการแก้ไขความผิดพลาด ผู้เขียนไม่สงวนลิขสิทธิ์สำหรับการคัดลอก การนำไปเผยแพร่ที่ไม่ใช่เพื่อการค้า ขอเพียงแต่อย่าแอบอ้างว่าเป็นผลงานของผู้อื่น แต่ผู้เขียนขอสงวนลิขสิทธิ์ในผลงานนี้ สำหรับการนำไปเผยแพร่เพื่อการค้าหากำไร

*นักเรียน อย่าลอกเป็นการบ้านไปส่งครูนะครับ เพราะไม่สุจริต ไม่เป็นประโยชน์แก่การพัฒนาความรู้ความสามารถ ดูไว้เป็นตัวอย่างก็พอ
มีอะไรสงสัย ไม่เข้าใจ ต้องการคำอธิบาย ก็ถามมาได้

วันพุธที่ 30 พฤศจิกายน พ.ศ. 2554

หน้าหนาว/หน้าฝน : กาพย์ยานี ๑๑

๏ รังสิมา ระเรื่อเลื่อน..............ค่อยๆเคลื่อน คล้อยครึ้มเขา

สนธยา ราตรีเยา.......................คืบคลานเข้า มาเท่าแทน

๏ ชุติดา รกะดาว....................ศศิพราว วาววับแหวน

รงค์ชาด ค่อยคลาดแคลน............กาฬะแล่น แน่นนภา

๏ ค้างคาว เบาโบยบิน.............ออกหากิน ถิ่นถ้ำผา

เงาดำ รำระย้า............................เป็นสายยาว ราวสายชล

๏ ภาคเหนือ อากาศหนาว..........ภาคใต้ผ่าว พายุฝน

คลื่นลม โถมทับจน......................ทรายกระจัด หาดกระจาย

๏ คลื่นเค้ ทะเลคลั่ง..................ดุจจะพัง ให้ฝั่งหาย

กัดเซาะ ทะเลาะทราย..................ไม่ปราณี มิปรานอม

๏ ต้นไม้ ตามชายหาด.................ระเนระนาด มิอาจน้อม

ขุดราก ถอนโคนรอม......................ฉุดกระชาก ลากลงทะเล

๏ เมฆฝน ล้นหลากฟ้า.................มหึมา ระหนระเห

ลมซัด ฝนสาดเท...........................จนท่วมบ่า พนาดร

๏ เขาชุ่ม อุ้มไม่ไหว.....................ถล่มไถล ทะลายทะถอน

โคลนดิน หินห่าคลอน.....................ท่อนไม้ซุง พุ่งทะยาน

๏ บ้านช่อง ต้องพินาศ...................สวนโดนกวาด สัตว์โดนกว้าน

คนเซ เร่ซมซาน..............................อับชีวิต อนิจจา

๏ ผลให้ ภัยพิบัติ..........................เพราะคนขัด ตัดป่าคร่า

บุกรุก ปลูกยางพารา..........................เหตุตัณหา พาระกำ ฯ

๓๐ พฤศจิกายน ๒๕๕๔

การทำความดี เป็นเกียรติยศของชีวิต : โตฏกฉันท์ ๑๒

๏ อุษโยค อวสาน...........ทิพวาร จรแจ้ง (อุษาโยค=เวลาใกล้รุ่ง,ทิพ=วัน)

สุริย์ศรี ระวิแรง..................ชุติแพลง นภดล (ชุติ=แสงสว่าง,นภดล=ฟ้า)

๏ อุปะภา ระประกฤติ........นฤมิต สิทธิ์ผล (อุป=ใกล้,ภาระ=งานหนัก,ประกฤติ=ความเป็นปกติ,สิทธิ=ความสำเร็จ)

พิถยา พิภพ์จล...................อินทรี ยะชะตา (พิถย=วิถี,พิภพ=โลก,จล=สั่นไหว-เคลื่อนที่,

อินทรีย์=สิ่งมีชีวิต,ชะตา=ลักษณะทำให้เกิดเหตุดี/ชั่ว)

๏ อนิลา อุปการ...............ธุระภาร อุณหา (อนิล=ลม-อากาศ,อุปการ=ความช่วยเหลือ,

อุณห=ความร้อน-ความอบอุ่น)

นิศชล พิรุณา......................ชลธาร ชลธี (นิศาชล=น้ำค้าง,พิรุณ=ฝน,

ชลธาร=แม่น้ำ,ชลธี=ทะเล)

๏ พสุธา อวิรุทธ์................ทุมะผุด สุทธ์ศรี (อวิรุทธ์=สะดวก,ทุมะ=ต้นไม้

สุทธ์=สะอาด-บริสุทธ์)

บุษบา ติณ์ขจี.......................พฤกษา นฤมล (ติณ=หญ้า,นฤมล=ไม่มีมลทิน)

๏ ดิรฉาน นรชาติ................ภวะอาต มะชนม์ (นรชาติ=คน,ภว=ความมี-เป็น,ชนม์=การเกิด)

ภุญชา ปฏิสนธิ์......................กุลสืบ รตะพันธุ์ (ภุญช=กินอาหาร,รตะ=ยินดี )

๏ ศุภะภาร กิจะธร...............อนุสรณ์ อรสรรค์ (ศุภ=ความดีงาม,ธร=ผู้รักษาไว้,

อร=สวยงาม,สรรค์=สร้าง)

สุริยา ทิพวรรณ......................สรการย์ พสุกล (สร=แกร่งกล้า,การย์=หน้าที่,

พสุ=ประเสริฐ)

๏ พินิจตาม คติตั้ง................จิตะสั่ง สะกุศล (สะ=สวยงาม)

อุทิศา นฤมล..........................วิริย์ทน ยศะธีร์ (ธีระ=ปราชญ์)

๏ จุติมา สมะมุ่ง....................สิริรุ่ง สุระศรี (สม=ควร,สุระ=กล้าหาญ)

ชุติกรรม ชำนะมี.......................สุวกฤดิ ชีวิตเอย ฯ (สุว=ดีงาม,กฤดิ=เกียรติ)

๓๐ พฤศจิกายน ๒๕๕๔

วันอังคารที่ 29 พฤศจิกายน พ.ศ. 2554

แม่.....: โคลงสี่สุภาพ

๑. อันอ้อมกอดแม่แล้............อุ่นอบ

กว่าแห่งไหนในพิภพ.............สบสู้

หนาวใดในโลกจบ................เพราะแม่

รักใดในโลกรู้.......................แต่แท้แม่ถนอม ฯ

๒. อันกับข้าวแม่แล้................อร่อยนัก

กว่าแห่งไหนในจัก-................(ก)รวาลนี้

แม่มีเสน่ห์ปลายจวัก...............ปักอก ลูกแฮ

รักแม่มิแร่ลี้..........................ลับหล้าสุธาสวรรค์ ฯ

๓. อันคำพูดแม่แล้...................สุจริต

ประหนึ่งปิยะมิตร.....................ชิดเชื้อ

แม่สอนสั่งรังสฤษฏ์..................สุขส่ง

เพราะแม่ลูกแลเคื้อ...................คู่ค้อมเคียงสกุล ฯ

๔. อันสรรพ์สิ่งแม่ให้..................ใดเสมอ

แหล่งหลากยากจักเจอ...............เพียบเพี้ยง

เสมือนว่ามาบำเรอ....................ลูกแหง่

ใจแม่หมายแลเลี้ยง...................กว่าสิ้นอาสัญ ฯ

๕. อันพระคุณแม่เพี้ยง................พระสุรีย์

สอดส่องผองปถพี......................ปกป้อง

งามดุจดั่งรังค์ระวี........................วิสิษฏ์

หลอมหล่อต่อชีพพ้อง..................สุดหล้าประภาสรรค์ ฯ

๖. รำลึกคุณแม่ไท้........................เทียมทาน

กรานกราบศุภอุปการ....................เทิดฟ้า

กตัญญูกตเวทิฐาน........................แด่แม่

ตราบแผ่นดินสิ้นหล้า.....................ตราบให้ไตรสนอง ฯ

๒๙ พฤศจิกายน ๒๕๕๔

รัก...ไม่ใช่แฟชั่น : กาพย์ยานี ๑๑

๏ รัก...ไม่ใช่ของหวาน..................ไม่ใช่การ พาลละเล่น

รัก...คือการก่อเวร............................เกิดผลกรรม ตามติดตน

๏ รัก...ไม่ใช่เครื่องประดับ...............ต้องสอดรับ กับเหตุผล

รักทั้งที ให้วิมล................................ไม่สัปดน สร้างมลทิน

๏ รัก...ไม่ใช่น้ำดื่ม.........................สุธาลืม ทุกข์สรรพสิ้น

ผิดพลั้ง รั้งลงดิน...............................ฝังชีวิน จินตนาการ

๏ รัก...ไม่ใช่ยาวิเศษ.......................มีฤทธิ์เดช เพทไพศาล

ต้องอดทน ทรมาน.............................ตามสังสาร ปันเป็นไป

๏ รัก...ไม่ใช่แฟชั่น.........................อย่าเห็นมัน ทันสมัย

วายวุ่น เยาว์รุ่นวัย...............................มหันตภัย ทำลายตัว

๏ รัก...ไม่ใช่ภารกิจ.........................ต้องใคร่คิด ติดใจ-หัว

รักอุบาทว์ น่าหวาดกลัว.......................เสียทรัพย์-ตัว ชั่วชีวี

๏ รัก...ไม่ใช่สิ่งศักดิ์สิทธิ์..................บูชาผิด พลาดเป็นผี

รัก...ไม่ใช่ความดี...............................จริยธรรม กรรมาวัตร

๏ ไม่ใช่ อย่าได้รัก...........................มักมากจัก มักอสัตย์

เป็นบาป อัปพัทธ์................................ทางพิบัติ อุกอาจเอย ฯ

๒๙ พฤศจิกายน ๒๕๕๔

วันจันทร์ที่ 28 พฤศจิกายน พ.ศ. 2554

ฤดูหนาว ในหัวใจ : กลอนจรรโลงใจ

ฤดูหนาว ในหัวใจ : กลอนจรรโลงใจ
(ฉันทลักษณ์ที่ผมคิดประดิษฐ์ขึ้นเอง)

๏ อันฤดูหนาว.....................เริ่มราวเดือนพฤศจิกาฯ

จบปลายกุมภาฯ......................จึงจะกรายจากกรากจร

๏ ครั้นหนาวคราวใด..............ฟ้าใสสะอาดพิลาสสร

ลมหนาวร้าวรอน......................พาอ่อนกำลังวังชา

๏ คืนหนาวยาวนาน................วารวันสั้นไวให้หา

เร่งงานกรรมา...........................ก่อนอาภาอำลาเลือน

๏ ฤดูหนาวผ่านมา...................ไคลคลาผ่านไปหมายเหมือน

วงจรย้อนเยือน...........................ขับเคลื่อนโลกหล้าจักรวาล

๏ หากใยหัวใจ........................ของข้าฯหนาวให้ในหาญ

เหน็บหนาวยาวนาน.....................ไม่พานพบอบอุ่นไอ

๏ มืดมนยลยาว........................อยู่ราวไร้เช้าเศร้าไฉน

รันทดรดใจ.................................จนชลนัยน์ไหลหลั่งริน

๏ แสวงหาที่พึ่ง.........................ที่ซึ่งสุขใจใสถวิล

หรรษาอาจิณ...............................จวบสิ้นสังขารอันตรธาน

๏ สบแต่ศีลธรรม.......................พอนำชีวาสนาน

พุทธาสาธุการ..............................ปณิธานบันเทิงเริงไท

๏ ควบคุมความคิด......................ขัดเกราจิตสุจริตใส

หลีกเร้นเห็นภัย..............................ห่างไกลอบายบาปกรรม

๏ ดุจกายได้ยา...........................โรคาละหายคลายคล้ำ

สุขสงบสบงาม................................อร่ามฉ่ำชุ่มชื่นเอย ฯ

๒๘ พฤศจิกายน ๒๕๕๔

ครรลองของชีวี ที่ดีงาม : อุปัฏฐิตาฉันท์ ๑๑

๏ สัมมา ทิฐิมุ่ง..................จิผดุง ผลาดล

วิญญู ภคยล.........................สุทิศา คตาสม

๏ สังกัปป์ ดำริคอบ..............สุขุม์รอบ ระบอบรมย์

ศรัทธา สรณคมน์.....................พุทธธรรม อำนวยไท

๏ วาจา สุจริต.....................สติชิต วินิจฉัย

พูดจา ปิยะใจ.........................สิริเลิศ ประเจิดเรา

๏ สัมมา กระทำดี.................บ่มิมี ฤดีเมา

บุญทาน กุศลเทา....................ปริฉุด มนุษย์ชน

๏ อาชี วะประเสริฐ................มิละเมิด ระบิลมล

ซื่อสัตย์ ทมะทน......................พิสมัย พิไลพูน

๏ สัมมา วิริยะ.......................อุตสะ หะนุกูล

บาปชั่ว ชนะสูญ.......................สิริสม ภิรมย์สันติ์

๏ สัมมา สติตั้ง.....................ริระวัง ฤดีรัน

สุขี มิพลั้งผลัน.........................เพราะมิพลาด ประมาทพรวน

๏ ตั้งใจ จิตระจุ่ง...................หิริมุ่ง จรุงมวล

ชีวิต ประกิดถ้วน.......................สุทธ์กรรม อำไพพร ฯ

๒๘ พฤศจิกายน ๒๕๕๔

วันอาทิตย์ที่ 27 พฤศจิกายน พ.ศ. 2554

สิ่งที่เธอมี สิ่งที่เธองาม : สาลินีฉันท์ ๑๑

๏ เธอมี มิใช่สวย................มิใช่รวย เสน่หา

เธองาม ล้ำเลยตา..................ฤ เรียวขา ปทุมมี

๏ เธอมี มิใช่ทรัพ-...............ยะสินกับ พาหนะศรี

เธองาม มิใช่ที่........................บุพการี มีสกุล

๏ เธอมี ศีลธรรม..................กุศลนำ ล้ำสถุล

เธองาม สัมมาคุณ....................วิทยา กรุณมี

๏ เธอมี สติปัญญา.................และเมตตา สง่าศรี

เธองาม ความสุนทรีย์.................และหน้าที่ วิกรมกรอง

๏ เธอมี ความเข้มแข็ง.............ฤดีแกร่ง มิแหนงหมอง

เธองาม ตามครรลอง..................จริยา พฤทธาธรรม

๏ เธอมี ทักษะสม....................สุขุมคม อารมณ์ขำ

เธองาม วจีกรรม.........................และความคิด สุจริตครบ

๏ เธอมี ความละเอียด...............ละไมเมียด ละเลียดสบ

เธองาม ความสงบ.......................เสงี่ยมอด ทมะทน

๏ เธอมี สิ่งที่ฉัน.......................มุหมายมั่น ถวัลย์ถล

เธองาม ล้ำเลอชน.......................มิอาจหา ระดาเลย ฯ

๒๗ พฤศจิกายน ๒๕๕๔

ดอกไม้-ผู้หญิง : โคลงสี่สุภาพ

๑. เฟื่องฟ้าดอกจริงแท้............อยู่กลาง

เห็นพร่างพราวเบาบาง............กลีบเลี้ยง

ปราศจากกลิ่น-ผล.,พราง.........ร่วงหล่น รกแล

เปรียบหญิงใคร่แต่ง(ตัว)เพี้ยง...แต่ไร้ความดี ฯ

๒. จำปีมีร่มครึ้ม.......................ทรงสูง

หอมกลิ่นจอมดอมจูง................จิตคว้า

ดุจหญิงมีสิเนห์.,ยูง..................สูงศักดิ์

ใครใคร่ครองต้องล้า.................ป่ายเอื้อมปีนหา ฯ

๓. ปานว่าดอกกล้วยไม้..............สายสมร

รูป-กลิ่นโศภินพร......................เพริศฟ้า

ทนทานก่อนจราญจร................ไกลจาก

ลักษณะหญิงพริ้งหน้า...............แกร่งก้อมความดี ฯ

๔. ดรุณีตริดั่งคล้าย....................พวงชมพู

เริงร่าระย้าพรู...........................พรั่งย้อย

สดใสใคร่ชวนชู.........................ชมชื่น

ใคร่จับประดับห้อย.....................แส่กล้าทรามกราย ฯ

๕. สัตตบรรณสีสันไร้...................สะดุดตา

หากกลิ่นสรรค์คันธา....................เฟื่องฟุ้ง

ยามเย็นยิ่งสนธยา.......................โชยกลิ่น

หญิงย่อมงามร่ำรุ้ง.......................ยิ่งล้ำสนธยา ฯ

๖. ราชพฤกษ์หรือลมแล้ง..............หรือคูณ

ดูไป่งามจำรูญ............................แต่ต้น

ดอกอร่ามเหลืองกูล.....................ฝักแก่ ทำยา

เฉกเช่นอิสตรีล้น..........................คุณเกื้อทรามกาย ฯ

๗. โกมลโกมลแท้.........................เทียมทาน

ชูช่อรอทะยาน.............................สู่ฟ้า

จากโคลนปรี่ผลิบาน......................เรืองรุ่ง

ดั่งหญิงงามสุทธิ์ท้า.......................เทิดท้วยกุศล ฯ

๘. ดอกมะลิมิด้อย...........................ดีงาม

เปรียบแม่รักฝักความ.....................ห่วงให้

ลูกดี / ชั่วพัวทราม........................แม่รัก

บริสุทธิ์ผุดผ่องไซร้.......................กว่าน้องนางใด ฯ

๙. ลั่นทม=ระทม;เข้า......................ใจผิด

ทมะ=ฝึกตนจิต.............................คิดท้น

สุขุมลุ่มลึกศิตฏ์.............................สตรี

มีกลิ่นหอมลอมล้น.........................คุณล้ำอำไพ ฯ

๑๐. ดาหลาดาราเหง้า.....................เสาวภา

งามสุดสะดุดตา............................ยิ่งแล้ว

สมุนไพรให้คุณ;อา-.......................หารอิ่ม

ดั่งหญิงงามพร่ำแพร้ว.....................เปี่ยมด้วยความดี ฯ

๑๑. อิสตรีดี-งามเพี้ยง.....................(ดอก)กุหลาบ

ปัญญาเป็นหนามปราบ....................ภัยร้าย

รูปสวยไม่ฉวยฉาบ.........................ตกแต่ง

จิตแกร่งแฝงดั่งคล้าย......................ดอกไม้หนามแหลม ฯ

๒๗ พฤศจิกายน ๒๕๕๔

วันเสาร์ที่ 26 พฤศจิกายน พ.ศ. 2554

หัดแต่ง " ฉันท์ " กันง่ายๆ

Flickr

หัดแต่ง " ฉันท์ " กันง่ายๆ

น่าจะเคยได้ยินคำว่า กาพย์กลอนโคลงฉันท์
ซึ่งอันที่จริง ถ้อยคำดังกล่าวข้างต้น เปรียบได้กับการลำดับความง่ายไปหายากของบทร้อยกรองของไทย
การจะหัดแต่งฉันท์ให้ง่าย ต้องผ่านการหัดแต่งบทร้อยกรองอื่นๆมาก่อน จนชำนาญ จึงจะบังเกิดผล
โดยเฉพาะอย่างยิ่ง การมีคลังศัพท์ คำคล้าย,คำเหมือน,คำไวพจน์ เก็บไว้ จะทำให้แต่งบทประพันธ์ได้สะดวกขึ้น

ฉันท์

เป็นการประพันธ์ / ฉันทลักษณ์

ที่มีการกำหนดจังหวะของพยางค์เสียงหนัก(ครุ) - เสียงเบา(ลหุ) เป็นกฎลักษณะเด่น

ฉันท์ มีที่มาจากประเทศอินเดีย ของเดิมแต่งเป็นภาษาบาลี และสันสกฤต

โดยเฉพาะในภาษาบาลี มีตำราที่กล่าวถึง วิธีแต่งฉันท์ไว้ เป็น ๑๐๘ แบบ

เรียกชื่อว่า "คัมภีร์วุตโตทัย"
(แต่ที่คนไทยคุ้นเคยน่าจะเป็นบทสวดมนตร์ของศาสนาพุทธ)

ไทยเราเอามาใช้ไม่หมด เลือกเอามาแต่เฉพาะแบบที่เห็นว่าไพเราะ

อ่านแล้วมีทำนองอันสละสลวย และเหมาะแก่การที่จะบรรจุคำในภาษาไทยได้ดี เท่านั้น

ไทยเราได้เลียนแบบโดยเพิ่มเติม บังคับสัมผัสระหว่างวรรค เพื่อให้เกิดความไพเราะตามแบบนิยมของไทย ซึ่งไม่มีในภาษาเดิม

ครุ คือพยางค์ที่มีเสียงหนัก

ได้แก่ พยางค์ที่ประกอบด้วย สระเสียงยาว (ทีฆสระ)

และ สระเกินทั้ง ๔ คือ สระ อำ ใอ ไอ เอา

และพยางค์ที่มีตัวสะกดทั้งสิ้น เช่นตา ดำ หัด เรียน ฯลฯ

ลหุ คือพยางค์ที่มีเสียงเบา

ได้แก่พยางค์ที่ประกอบด้วย สระสั้น(รัสสระ) ที่ไม่มีตัวสะกด เช่น พระ จะ มิ ดุ แกะ ฯลฯ

คำ บ ก็ดี คำที่ประสมด้วย สระอำ ในแม่ ก กา ก็ดี ใช้เป็นลหุได้

ในอดีต คำที่ประสมด้วยสระอำ เรายังใช้เป็นคำ ลหุ

แต่ปัจจุบันไม่ใคร่นิยมใช้เป็นคำลหุ เพราะถือว่า เป็นเสียงที่มีตัวสะกดแฝงอยู่ด้วย

*ความเข้มงวดในฉันทลักษณ์ มีการเปลี่ยนแปลงไปตามยุคสมัยนิยม กวี และผู้เขียนตำรา ...ไม่มีความตายตัว

ในบทประพันธ์ที่มีชื่อเสียงของไทยแต่อดีต นิยมแต่งไม่กี่แบบ อันได้แก่

- อินทรวิเชียรฉันท์ ๑๑

- โตฏกฉันท์๑๒

- วสันตดิลกฉันท์๑๔

- มาลินีฉันท์ ๑๕

- สัททลวิกกีฬิตฉันท์ ๑๙

- สัทธราฉันท์ ๒๑

- วิชชุมมาลาฉันท์ ๘

- มาณวกฉันท์ ๘

- ภุชงคประยาตฉันท์ ๑๒

ฯลฯ

การหัดแต่งฉันท์ ควรเริ่มจากแบบง่ายๆ ไปหายาก

โดยมีฉันท์ ที่เป็นแบบพื้นฐานไม่มากแบบ

หากแต่งจนคุ้นเคย สามารถปรับไปแต่งฉันท์อื่นๆได้ง่ายๆ

การหัดแต่ง

ขอแนะนำให้เริ่มต้นไปตามลำดับ ดังจะกล่าวต่อไปนี้

๑.วิชชุมมาลาฉันท์ ๘

๒.สาลินีฉันท์ ๑๑

๓.ภุชงคประยาตฉันท์ ๑๒

๔.อินทรวิเชียรฉันท์ ๑๑

๕.อินทรวงศ์ฉันท์ ๑๒

๖.วสันตดิลกฉันท์ ๑๔

๗.อีทิสังค์ฉันท์ ๒๐

วิชชุมมาลาฉันท์ ๘ แต่งคล้าย กาพย์สุรางคนางค์ ๓๒/กาพย์สุรางคนางค์๒๘
สาลินีฉันท์ ๑๑ , อินทรวิเชียรฉันท์ ๑๑ แต่งคล้าย กาพย์ยานี ๑๑
อินทวงศ์ฉันท์ ๑๒ แต่งคล้าย อินทรวิเชียรฉัท์ ๑๑
ภุชงคประยาตฉันท์ ๑๒ แต่งคล้ายกลอนหก

การปูพื้นฐานเพียงเท่านี้ ก็พอแก่การปรับตัวไปสู่การแต่งฉันท์ทั้งหมดได้ ที่เหลือก็คือ หมั่นสร้างประสบการณ์

ความยากของการแต่งฉันท์คือ การรู้ศัพท์ที่เป็นรูป ครุ , ลหุ
จำเป็นจะต้องรู้จักศัพท์ประเภท คำคล้าย,คำเหมือน,คำไวพจน์ ไว้มากๆ ซึ่งส่วนใหญ่จะเป็นศัพท์บาลี-สันสกฤต ที่ภาษาไทยนำมาใช้
(ผู้เขียนใช้วิธีอ่านพจนานุกรม แล้วจดบันทึกไว้เป็นคำๆ ทำแบบง่ายๆไว้ดูเอง-ไม่ได้มาตรฐาน จึงไม่อยากเผยแพร่)
หากไม่จดบันทึก-ท่องจำไว้ ก็ค้นหาในอินเทอร์เน็ตได้
ข้อจำกัดของศัพท์ ทำให้การแต่งฉันทให้ได้เนื้อหาตามต้องการเป็นเรื่องยาก-ใช้เวลานาน
คนแต่งจึงไม่อยากแต่ง
ความที่มีคำ ลหุ + ศัพท์บาลี-สันสกฤต ทำให้ฉันท์ส่วนใหญ่อ่านยาก-เข้าใจยาก
คนอ่านจึงไม่อยากอ่าน

* บทความที่เกี่ยวข้อง

วิธีแต่งกลอนให้เก่ง....ไพเราะ

< avijjapikkhu.blogspot.com/2011/10/blog-post_6204.html>

ฉันทลักษณ์-ตัวอย่าง

วิชชุมาลาฉันท์ ๘